یکی از اشکالت مهمی که در ریخته گری، این است که سبب تولید قطعاتی ناقص و بی کیفیت می شود. این عیب به صورت ترک، حفره و مک در قطعات ظاهر می گردد. رخ دادن این موارد سبب به وجود آمدن تنش زیاد در محل عیوب می شود. لذا هنگامی که قطعه در معرض نیروهای دینامیکی قرار گیرد، ترک از همان ناحیه شروع شده، پیشرفت کرده و در نهایت شکست قطعه را به دنبال خواهد داشت. ریزدانه کردن آلیاژها از متداول ترین عملیات در صنایع شمش ریزی و ریخته گری است که از ایجاد عیوب ذکر شده جلوگیری می نماید. فرایند ریزدانه کردن توسط ریختن جوانه زا به مذاب انجام می شود. اگر جوانه زا به درستی استفاده شود، باعث کیفیت بالای قطعات می شود.
آشنایی کامل با جوانه زا
جوانه زا ماده ای است که برای رفع عیوب احتمالی در فرایند تولید قطعات، به کار می رود و خواص مکانیکی قطعات را بهتر می کند. برای سفارش این ماده کاربردی و مهم در ریخته گری، تنها کافیست تا با کارشناسان ما تماس برقرار نمایید. جوانه زا در ریخته گری یکی از مواد مفید و کاربردی به شمار می رود که از طریق این مرکز قابل سفارش است. این مجموعه به منظور تأمین انواع مواد جوانه زا از تولید کنندگان برتر، به صورت غیر حضوری فعالیت دارد.
برای بهبود خواص قطعات ریختگی، از جمله خاصیت مکانیکی، فیزیکی و ریخته گری، متدهای متعددی در دسترس است که بیشتر آن ها وقتی که جامد است روی قطعه انجام می شوند. عملیات حرارتی و کارهای مکانیکی که ساختار میکروسکوپی قطعه ریختگی را تغییر می دهند، یکی از این روش ها به حساب می آید. زمانی که مذاب هست نیز با اضافه کردن میزان کمی عناصر به مقدار معین، باعث افزایش خواص قطعه ریخته گری شد. زمانی این عناصر را اضافه می کنند که پایانی ترین مرحله مذاب باشد؛ یعنی قبل از اینکه مذاب داخل قالب ریخته شود.
این عناصر سبب ریز شدن دانه ها در بدنه میکروسکوپی قطعه می‌گردد، و نیز فازهایی را به وجود می آورد که در شرایط عادی، منجر به اثر انجماد مذاب نمی گردنند. در حقیقت ریز دانه شدن یا به وجود آمد فازهای جدید، خواص فیزیکی، مکانیکی و ریخته گری قطعات را افزایش می دهد. این مواد جوانه زا نام دارند، مثلا زمانی به مذاب آلومینیم اندکی بلور و یا تیتانیم وارد می کنند منجر به این می گردد زمانی که مذاب داخل قالب ریخته می شود، دانه هایی که در آلومینیم به وجود آمده اند و هم چنین آلیاژهای آن ها از 2.5mm به 0.1mm کم شود. زمانی که استرانسیم در حدود 0.02 % سدیم یا 0.03 % استرانسیم به مذاب آلومینیم سیلیسیم افزوده می شود، باز هم اندازه دانه های تشکیل شده در حین انجماد به مقدار قابل توجهی کاهش می یابد. مواد جوانه زایی که در چدن های خاکستری کاربرد دارند، اکثرا از پایه فروسیلیسیم به همراه ماده ای با نام زیرکونیوم، استرانسیم، باریم و …. در سراسر جهان به دست می آیند.
عناصر داخل جوانه زا با عناصر مضر مانند گوگرد، اکسیژن مخلوط می شود و آنها را در حالت مذاب از بین می برد تا در نهایت مکان هایی را به منظور گرافیت زدایی ایجاد کنید که سرانجام منجر به بهتر کردن خواص مکانیکی آلیاژ شود. باید گفت که ریختن جوانه زا درون قالب به روش های متفاوتی انجام می شود. به عنوان مثال جوانه زایی که به حالت پودر درآمده است را درون حوضچه می ریزند و در لوله راهگاه می گذارند. علاوه بر این جوانه زا می تواند گولوله ای شکل نیز به کار برود.
معرفی کاربرد جوانه زا در ریخته گری
جوانه زا فازهایی را ایجاد می کند که باعث ریزدانه شدن شکل میکروسکوپی قطعات ریخته گری شده که در حالت عادی این اتفاق نمی افتد. این ریز دانه شدن خواص فیزیکی و مکانیکی را افزایش خواهد داد. خاصیت مکانیکی و محکم بودن همه قطعاتی که فلز هستند، ارتباط مستقیم با دانه بندی و ساختار این دانه بندی ها دارد. زمانی که ریختگی انجام می شود و مواد مذاب درون قالب منجمد می شود، جوانه زاها موجب می شوند در در نقاط زیادتری انجماد صورت بگیرد و در نهایت ساختاری به شکل دانه های زیر ایجاد شود. در این صورت خواص مکانیکی از جمله سختی، چقرمگی شکست، استحکام و همچنین انعطاف پذیری افزایش می یابد. اثربخش بودن جوانه زا از لحاظ توانایی جوانه زنی و طول عمر بالای اثرات آن در طول فاصله زمانی بین تلقیح و تکمیل انجماد، اندازه گیری می شود.
