اهمیت میلگرد در سازه‌های صنعتی و ساختمانی به‌اندازه‌ای است که بدون وجود این مقاطع نمی‌توان پایان هیچ پروژه صنعتی و ساختمانی را متصور شد. میلگردها مقاطعی فولادی توپر با سطح مقطع دایره‌ای و کاربردهای فراوانی هستند. میلگرد از مقاطعی است که در پروژه‌های صنعتی و ساختمانی کاربرد دارند و جهت ایجاد تکیه‌گاه، افزایش مقاومت در بتن و افزایش استحکام سازه از آن ها استفاده می‌کنند.

از لحاظ شکل ظاهری به دودسته ساده، صاف یا بدون آج و میلگردهای آجدار تقسیم می‌شوند. قطر یا ضخامت میلگرد بین 60 تا 60 میلیمتر و طول شاخه‌های میلگرد 6 تا 12 متر است و برای میلگردهایی با ضخامت کمتر از 10 میلیمتر میلگردها به صورت کلاف تولید می‌شوند. معمولا افرادی که در صنعت ساختمان و سازه همچنین تولید صنایع سنگین فعالیت دارند به دنبال خرید و فروش این مقطع فولادی فعالیت داشته و پیگیر قیمت میلگرد هستند ، اما اطلاعی از نحوه تولید کاربرد بسیار گسترده آن در دیگر صنایع ندارند.

تفاوت میلگرد آجدار و ساده

اینکه کدامیک از میلگردهای ساده یا آجدار بهتر است، بستگی به نوع پروژه و مصرف و کاربرد میلگرد دارد برای این مظور و نحوه انتخاب بهتر است از جدول اشتال میلگرد کمک بگیرید. میلگرد آجدار و ساده از لحاظ شکل ظاهری تفاوت دارند و میلگرد آجدار دارای آج و میلگرد ساده کاملاً صیقلی و بدون آج هستند. از لحاظ استاندارد تولید نیز می‌توان میلگردها را در چهار دسته A1، A2، A3 و A4 قرار داد.

میلگرد ساده A1 دارای تنش تسلیم کمتر، فرم‌پذیری بهتر و قابلیت جوش‌پذیری بهتری نسبت به میلگردهای آجدار (A2، A3 و A4) دارند. میلگرد آجدار به دلیل وجود آج در بتن جهت مسلح کردن بتن بیشتر مورداستفاده قرار می‌گیرد و میلگردهای آجدار به دلیل وجود آج از لیزخوردن مقطع درون بتن به‌مرورزمان جلوگیری می‌کنند. میلگرد ساده، میلگرد A1 (S240) است و در بازار به میلگرد نرم و صاف‌وساده یا بدون‌آج شناخته می‌شود. میلگردهای ساده به دلیل سطح صاف فرم‌پذیری بالاتری دارند و به دلیل جنس فولاد مورداستفاده در آن‌ها قابلیت جوشکاری بالاتری دارند. تنش تسلیم در این نوع محصول 240 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع، حداقل مقاومت کششی 360 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع است.

• این نوع میلگردهای ساده تقریباً 24 درصد کربن و 76 درصد سیلیسیوم دارند.
• میلگردهای آجدار مارپیچ از نوع A2 تقریباً 35 درصد کربن و 65 درصد سیلیسیوم دارند.
• میلگردهای آجدار جناغی از نوع A3 تقریباً 40 درصد کربن و 60 درصد سیلیسیوم دارند.
• میلگرد آجدار مرکب از نوع A4 تقریباً 43 درصد کربن و 57 درصد سیلیسیوم دارند.
• افزایش میزان کربن موجود در میلگردها سبب کاهش قابلیت انعطاف میلگرد خواهد شد، لذا میلگرد ساده و بدون آج A1 انعطاف بالاتر و میلگرد آجدار A4 انعطاف بسیار پایینی دارد.
• میلگردهای ساده و اجدار از لحاظ بسته‌‌بندی با هم تفاوت دارند. میلگردهای A3 و A4 به دلیل ضخامت بالاتر و پایین‌تر بودن قابلیت شکل‌پذیری به‌صورت کلاف عرضه نمی‌گردند.

میلگرد آجدار، میلگرد A2 (S340) است و دارای آج مارپیچ است. تنش تسلیم در این نوع محصول 340 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع، حداقل مقاومت کششی 500 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع دارند. میلگرد A2 در تولید خاموت در ساختمان سازی کاربرد دارد و در استاندارد 3132 ملی لیران به میلگرد A2 میلگرد آجدار 340 شناخته می شود.

میلگرد آجدار، میلگرد A3 (S400) نوع دیگری از میلگرد آجدار است. تنش تسلیم در این میلگرد آجدار 400 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع، حداقل مقاومت کششی 600 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع دارند. نحوه قرارگیری آج در این میلگرد به‌صورت کاملاً جناقی یا مورب است.

میلگرد آجدار، میلگرد A4 (S500) نوع دیگری از میلگردهای آجدار می‌باشد. در زمان گذشته به دلیل افزایش استحکام فولاد از سطح کربن بالاتری در فولاد استفاده می‌شد، اما فولاد پرکربن مشکلاتی را در جوشکاری ایجاد و سبب نگرانی مهندسین طراح گردید. امروزه با پیشرفت تکنولوژی نورد، اتوماسیون بالا در کنترل درجه حرارت، سرعت سرد شدن و …از شمش‌های فولادی با کربن پایین‌تر جهت تهیه میلگردهایی با استاندارد A4 استفاده می‌شود. میلگردهای A4 دارای آج دوکی شکل است. آج‌های عرضی دوکی شکل در دو طرف آج طولی و به‌صورت چهار نیم مارپیچ به شکل هفت و هشت و با زاویه 35 یا 75 درجه است.

جدیدترین استاندارد در تولید میلگردها این استاندارد A4 است که از سال 2003 به بعد در صنعت استفاده می‌شود. قابلیت جوشکاری میلگرد ساده و صاف با گرید A1 به دلیل جنس فولاد نسبت میلگردهای آجدار بیشتر است. قابلیت فرم‌پذیری میلگرد ساده با گرید A1 نسبت به میلگردهای آجدار از هر گرید آن، بالاتر است و این خاصیت به دلیل میزان کربن مورد استفاده در آن است. به دلیل وجود کربن پایین‌تر در میلگرد ساده، فرم‌پذیری آن نسبت به میلگردهای آجدار بیشتر است. فاکتورهای مختلفی نظیر شرایط اقتصادی، نرخ ارز، نوسانات بازار آهن، میزان تقاضا و …بر قیمت نهایی میلگرد تأثیر می‌گذارند ولی در شرایط یکسان در سطح مقطع مساوی قیمت میلگرد آجدار از میلگرد ساده یا بدون آج بالاتر است. نحوه تولید میلگرد ساده و آجدار شبیه به یکدیگر است با این تفاوت که در تولید میلگرد آجدار از قالب‌هایی جهت آجدار کردن میلگرد استفاده می شود.

کاربرد هرکدام

میلگرد ساده در صنعت کاربرد بیشتری دارد و از آن‌ها جهت ایجاد استحکام و مقاومت در بتن استفاده می شود. میلگرد ساده در ساختمان‌سازی در ساخت ستون‌های بتنی، زیرسازی، مقاوم سازی ساختمان‌ها و افزایش مقاومت کششی بتن استفاده می‌شود، همچنین میلگرد ساده در جوشکاری، آهنگری و تغییر شکل استفاده می‌شود. قیمت میلگرد ساده و بدون آج در گرید A1 از استاندارد میلگردها قرار می‌گیرد. میلگرد ساده یا بدون اج در تولید خاموت، میلگرد حرارتی، میلگرد زیگزاگ و … مورداستفاده قرار می‌گیرد.

میلگرد آجدار، آجی به‌صورت مارپیچ، یکنواخت، دوکی شکل و یا مرکب دارند. میلگردهای آجدار جهت مقاوم-سازی بتن در انواع سازه های بتنی نظیر پل‌ها، ساختمان‌ها و برج‌ها استفاده می شوند. بتن از پراستفاده‌ترین مواد در صنعت ساختمان‌سازی است که مقاومت فشاری بالا و مقاومت کششی پایین دارد و برای افزایش مقاومت کشش آن از میلگردهای آجدار استفاده می‌شود و اصطلاحاً بتن را مسلح می‌کنند.