ورق غیرآهنی | کاربرد و روش تولید

ورق غیرآهنی مشکلات استفاده مثل وزن بالا، هدایت الکتریکی و حرارتی نسبتاً پایین و اکسیداسیون یا زنگ زدگی بالا، موجب توسعه و رشد موارد استفاده از ورق های غیر آهنی شده است. البته به لحاظ تاریخی برخی از فلزات تشکیل دهنده ورقه‌های غیر آهنی مثل مس، زودتر از آهن کشف شده‌ و مورد استفاده قرار ‌گرفتند ولی به تدریج با افزایش شناخت بشر توسط علم و تجربه نسبت به ویژگی تک تک فلزات جهت رفع نیازهای مشخص و مخصوصی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. به طور مثال استفاده از آلومینیوم به عنوان فلزی سبک در صنعت حمل و نقل. 

ورقه‌های آهنی ورقه‌هایی هستند که در عنصر اصلی تشکیل دهنده آنها آهن وجود دارد مثل ورقه‌های فولادی یا استیل‌های ضد زنگ، و این نوع فلزات غیر آهنی غیر آهنی در ترکیب اصلی خود از عناصری مثل مس، روی، نیکل، آلومینیوم، منگنر، قلع و حتی فلزات گرانبهایی مثل نقره و طلا استفاده می‌کنند. ترکیبات مختلف فلزات غیر آهنی در ساخت ورقه‌های غیر آهنی باعث ایجاد دسته بندی‌های مختلف ورقه‌های غیر آهنی شده است که به مهم‌ترین و پرکاربردترین این ورقه‌ها اشاره خواهیم کرد. انواع ورقه‌های غیر آهنی می‌تواند بازه وسیعی از ورقه‌ها شامل شود حتی ورقه‌های پلاستیکی. ولی منظور از انواع مختلف ورقه‌های غیر آهنی مسلماً ورقه‌های فلزی است که در ترکیب خود از عنصر فلزی آهن استفاده نمی‌کنند و مهمترین مشخصه آنها رنگ غیر سیاهی است که دارند.

ورقه‌های استیلی

ورقه‌های استیلی خود با توجه به ترکیب و درجات مختلف کربن در آنها به چند دسته تقسیم می‌شوند، به طور نمونه ورقه فولادی که آلیاژ آهن و کربن است یا ورقه فولاد ضد زنگ یا استیل ضد زنگ که حاصل ترکیب عناصر آهن، کربن، نیکل و یا کروم است. بنابراین می‌توان گفت ورقه‌های استیلی به لحاظ ویژگی مشابه ورقه‌های غیر آهنی هستند ولی در ساختار خود دارای آهن هستند.

موارد استفاده و طبقه بندی‌های مختلف ورقه‌های استیلی با توجه به مقدار کربن در استیل، نسبت کروم به نیکل و ضخامت ورقه متفاوت است که به آن درجه استیل گفته می‌شود. به طور مثال ورقه استیلی L304 دارای حداقل مقدار کربن، یعنی 8%، 18% کروم و 8% نیکل است که در صنایع مختلفی قابل استفاده است. از جمله موارد استفاده و یژگی‌های ورقه‌های استیلی:

با توجه به مقاومت در برابر اکسیداسیون و سطح صاف و عاری از آلودگی قابلیت استفاده در صنایع بهداشتی، دارویی و غذایی را دارند

مقاومت مکانیکی و مقاومت خوردگی بالا استفاده در صنایع لوازم خانگی و ساختمان سازی

مقاومت حرارتی بالا و امکان استفاده در نیروگاه‌های حرارتی و صنایع شیمیایی

به طور کلی ساخت انواع آلیاژهای کربن، آهن، نیکل و کروم در ترکیب درصدهای مختلف و ضخامت‌های متفاوت حاکی از پاسخگویی مطلوب این ورقه‌ها تحت عناوین استیل و استیل ضد زنگ در صنایع مختلف دارد.

non metallic rolls image 1
ورق غیرآهنی | کاربرد و روش تولید 3

ورقه‌های آلومینیوم

یک دیگر از اعضای اصلی ورقه‌های غیر آهنی، ورقه‌های آلومینیومی هستند. ورقه‌های آلومینیوم دارای عنصر آلومینیوم به عنوان جزء اصلی و سایر فلزها مثل مس، شمش روی، و منگنز است این ورقه‌ها منعطف و سبک وزن هستند مقاومت مکانیکی پایینی دارند و به راحتی در ضخامت‌های مختلف تولید و عرضه می‌شوند. سبک بودن وزن آنها منحصر به فرد بوده و موجب استفاده گسترده از ورقه‌های آلومینیومی در صنایع خودرو سازی به ویژه در خودرو‌های کم حجم با فناوری نوین مثل خودروهای هیبریدی، صنایع هوا فضا، کشتی سازی، هواپیما سازی و ساختمانی می‌شود که البته وجود نیکل و کروم در کنار آلومینیوم، مقاومت حرارتی و مکانیکی بالایی به ورقه‌های غیر آهنی آلومینیومی می‌بخشد. ورقه‌های آلومینیومی به دلیل هدایت حرارتی بالا، واکنش پذیری پایین و سطح صاف و عاری از آلودگی کاربردهای زیادی در تولید لوازم آشپزخانه و آشپزی دارند. 

ورقه‌های برنجی و برنزی

به آلیاژ مس و روی برنج (رنگ متمایل به سرخ) و به آلیاژ مس و قلع برنز (متمایل به زرد و نارنجی) گفته می‌شود. ترکیب درصدهای مختلفی از عناصر تشکیل دهنده ورقه‌های برنجی و برنزی برای آنها گزارش شده است. ولی نسبت 2 به 1 مس نسبت به جزءِ بعدی پر کاربرد است. این ورقه‌ها به چکش خواری و توانایی تحمل ماشین کاری معروفند به طوریکه به صورت گسترده در تولید لوازم دکوراسیون و تزئینی منزل مورد استفاده قرار می‌گیرند البته نقطه ذوب پایین، مقاومت خوردگی بالا و انعطاف پذیری بالا نیز در این کاربری بی تاثیر نیست. صنعت لوله سازی و به ویژه شیرآلات، رادیاتور و وسایل برقی از دیگر زمینه‌های استفاده از برنج هستند. لازم به ذکر است که ورقه‌های برنزی انعطاف کمتر، مقاومت مکانیکی و مقاومت خوردگی بالا و نیز سطح ناهموارتر و زیرتری نسبت به برنج دارند. 

non metallic rolls image 2
ورق غیرآهنی | کاربرد و روش تولید 4

ورقه‌های مسی

مس همپای آهن پرکاربردترین فلزی است که در صنایع مختلف به کار گرفته می‌شود. از جمله ویژگی‌های آن می‌توان به نسبت مناسب هدایت پذیری الکتریکی به هزینه اشاره کرد که همین امر موجب شده است این فلز در ساخت انواع سیم‌ها و کابل‌ها مورد استفاده قرار گیرد. همچنین تراکم و انبساط پذیری پایین، میل ترکیبی و واکنش پذیری کم، هدایت الکتریکی و حرارتی بسیار خوب و نیز عدم ترک حوردگی در تنش‌های بالای مکانیکی باعث شده تا علاوه بر صنایع الکترونیکی، مس در صنایعِ مجسمه سازی و فشنگ سازی، ساختمان سازی، تولید خودرو و قطعات خودرو و همچنین امور آزمایشگاهی و تحقیقاتی به به کرات مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر موارد فوق ورقه‌های گالوانیزه، روغنی و رنگی نیز با وسعت کاربری نسبتاً کم در طبقه بندی ورقه‌های غیرآهنی قرار می‌گیرند.

اشتراک‌گذاری مطلب