اصطلاحات تخصصی در صادرات و واردات

تجارت بین‌المللی به‌عنوان یکی از راه‌های اصلی توسعه اقتصادی در دنیای امروز شناخته می‌شود و گمرک به‌عنوان سدی اساسی در این راه قرار دارد. فرایند صادرات و واردات، با تمامی جزئیات و اصطلاحات مرتبط، به‌عنوان مهم‌ترین نقطه تعامل بین کشورها و تجار جهان در نظام اقتصاد جهانی مطرح است. در این مسیر پیچیده، شناخت اصطلاحات گمرکی و درک دقیق از مفاهیم مختلف آنها، به‌عنوان کلیدی برای موفقیت و کاهش ریسک در تجارت بین‌المللی افراد و شرکت‌ها برجسته می‌شود.

در این مقاله، به بررسی گسترده‌ اصطلاحات مهم گمرکی خواهیم پرداخت تا خواننده را با دانش لازم جهت نقل‌وانتقال امانات تجاری در حوزه صادرات و واردات و بازرگانی آشنا سازیم. از اظهارنامه تا حقوق ورودی و از ترخیص تا شماره پلمپ، هر یک از این اصطلاحات یک حلقه اساسی در زنجیره تجارت جهانی را تشکیل می‌دهند که بررسی و شناخت آنها، گام مهمی به‌سوی تسهیل بازرگانی است.

برای سفارش صادرات خود روی لینک کلیک کنید.

 اظهارنامه

اظهارنامه یک بیانیه کتبی یا شفاهی است که بر اساس قوانین و مقررات گمرکی تدوین می‌شود. این بیانیه توسط اظهارنامه کننده که می‌تواند طرف ارسال یا دریافت باشد، صادر می‌شود و جزئیات و خصوصیات گمرکی کالا را مشخص می‌کند. اطلاعات مهمی چون وزن، ارزش، کشور مبدا و مقصد، نوع کالا و سایر ویژگی‌های مرتبط با گمرک در این بیانیه ذکر می‌شوند.

اظهارکننده

اظهارکننده، شخصی است که مسئولیت اظهارنامه را بر عهده دارد و می‌تواند صاحب کالا یا نماینده قانونی او باشد. این شخص، با رعایت مقررات گمرکی، کالا را به گمرک اظهار می‌کند تا امکان ورود یا صادرات آن فراهم گردد. در اظهارنامه‌های الکترونیکی، هویت اظهارکننده به کمک گواهی رقومی تأیید‌شده توسط مراکز مجاز صدور گواهی، اثبات می‌شود.

اظهارنامه‌ی اجمالی

اظهارنامه‌ی اجمالی یک سند گمرکی است که شرکت حمل‌ونقل در زمان ورود و خروج وسیله‌ی نقلیه اطلاعات کلی مرتبط با کلیه محمولات را اعلام می‌کند. این سند شامل جزئیاتی چون تعداد، وزن، ارزش، مشخصات کلیه کالاهای حمل‌شده مثل مواد معدنی و کربنی توسط وسیله‌ نقلیه می‌شود. اظهارنامه‌ی اجمالی کمک می‌کند تا فرایند گمرکی برای تمام محمولات یک وسیله‌ی نقلیه به‌صورت کلی مدیریت شود.

اماکن گمرکی

اماکن گمرکی شامل انبارها، باراندازها، اسکله‌ها، فرودگاه‌ها و دیگر مکان‌های تحت نظارت گمرک برای انباشتن و نگهداری کالاهایی مثل فولاد، مواد معدنی و ریخته‌گری است. این اماکن محلی برای انجام تمام فرایندهای گمرکی از تخلیه و تحویل کالا تا انجام تشریفات گمرکی هستند.

ترخیص

ترخیص به معنای خروج کالا از اماکن گمرکی پس از انجام تشریفات گمرکی است. در این مرحله، اظهارنامه کننده یا شرکت حمل‌ونقل پس از انجام تشریفات گمرکی و پرداخت هزینه‌های مرتبط، کالا را آماده برای خروج از اماکن گمرکی می‌کنند. ترخیص نقطه پایانی فرایند گمرکی است و کالا پس از آن به بازار عرضه می‌شود.

ترخیصیه

ترخیصیه یا اطمینان نامه، سندی است که شرکت حمل‌ونقل پس از احراز هویت گیرنده کالا، بلامانع‌بودن انجام تشریفات گمرکی توسط او را به گمرک اعلام می‌نماید. این سند نشانگر آمادگی گیرنده برای انجام مراحل گمرکی و تحویل کالا است.

برای مشاهده درخواست های واردات روی لینک کلیک کنید

تشریفات گمرکی

تشریفات گمرکی شامل تمامی عملیاتی است که در اجرای مقررات گمرکی برای صادرات و واردات انجام می‌شوند. این فرایند شامل اظهارنامه‌گذاری، تفکیک و ترتیب کالاها، پرداخت حقوق گمرکی و دیگر مراحل مرتبط با ورود یا خروج کالاها از مرزها می‌شود.

تضمین

تضمین به وجه نقد، ضمانت‌نامه بانکی یا بیمه‌نامه مرتبط است که برای اجرای الزامات گمرکی نزد گمرک سپرده می‌شود. این وجوه به‌عنوان تضمین برای پوشش هزینه‌های ممکن در صورت نقض مفاد مقررات گمرکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تعهد

تعهد به قبول الزام کتبی یا الکترونیکی اشاره دارد که شخص را در برابر گمرک برای انجام یا عدم انجام عملی ملزم می‌کند. این تعهد ممکن است به‌صورت رسمی در اسناد گمرکی یا به‌صورت الکترونیکی در سامانه‌های مدیریت اطلاعات گمرکی ارائه شود.

برای مشاهده درخواست های صادرات روی لینک کلیک کنید.

حقوق ورودی

حقوق ورودی حقوق گمرکی است که بر اساس ارزش گمرکی کالا محاسبه می‌شود. این مبلغ عبارت است از چهار درصد ارزش گمرکی کالا به اضافه‌ی سود بازرگانی و به عهده‌ی گمرک است. این وجوه به دلیل واردات قطعی کالاها اخذ می‌شود.

حمل یکسره

حمل یکسره به ورود و خروج کالا از اماکن گمرکی بدون تخلیه و تحویل در مکان مذکور با رعایت مقررات اطلاق می‌شود. در این حالت، کالاها از انبارها یا اماکن گمرکی وارد یا خارج می‌شوند بدون اینکه به تخلیه و تحویل در محل مخصوصی نیاز داشته باشد.

روز اظهار

روز اظهار به زمان ارائه اظهارنامه به گمرک با تخصیص شماره‌ی دفتر ثبت اظهارنامه اطلاق می‌شود. این زمان تعیین شده است تا فرایند گمرکی برای کالاها آغاز گردد و اظهارنامه به‌صورت رسمی در گمرک ثبت و پردازش شود.

سازمان جهانی گمرک

سازمان جهانی گمرک، سازمانی بین‌المللی است که به‌منظور هماهنگی مقررات گمرکی و تسهیل تجارت بین‌المللی تأسیس شده است. این سازمان با نام شورای همکاری گمرکی نیز شناخته می‌شود و اهداف اصلی آن شامل تسهیل تبادل اطلاعات و هماهنگی مقررات گمرکی در سطح جهان است.

مانیفست

 مانیفست به فهرست کلی و جامعی اطلاق می‌شود که شامل اطلاعات تمامی بارنامه‌ها و براها (بلادرنگ‌ها) است که یک وسیله نقلیه بیشتر از یک بارنامه را حمل می‌کند. مانیفست اطلاعات جامعی از تمام بارها و جزئیات آنها را ارائه می‌دهد. این سند اغلب بعد از رسیدن محموله به گمرک صادر می‌شود تا مقررات گمرکی اجرا شود.

استریپ

استریپ به فرایند تخلیه بار از کانتینر و انتقال آن به کامیون با استفاده از لیفتراک اطلاق می‌شود. این فرایند معمولاً در ایستگاه‌ها یا انبارهای حمل‌ونقل انجام می‌شود و به کمک لیفتراک، بار از کانتینر تخلیه شده و سپس به‌وسیله کامیون منتقل می‌شود.

استافینگ

استافینگ به فرایند برعکس استریپ گفته می‌شود. در استافینگ، بار از کامیون به کانتینر انتقال می‌یابد. این فرایند نیز عمدتاً با استفاده از لیفتراک انجام می‌شود. استافینگ معمولاً در مراکز تخلیه و بارگیری حمل‌ونقل، انبارها یا اماکن گمرکی صورت می‌گیرد.

THC (Terminal Handling Charges)

ترمینال هندلینگ چارج یا THC یک اصطلاح گمرکی است که به هزینه‌های مربوط به ترمینال‌ها در مبدأ و مقصد حمل‌ونقل اطلاق می‌شود. این هزینه‌ها بیشتر برای خدمات ارائه‌شده توسط ترمینال‌های بارگذاری و تخلیه به کار می‌روند. در بسیاری از موارد، هزینه THC به عهده‌ی فروشنده در مبدا است؛ ولی در مقصد معمولاً بر عهده‌ خریدار قرار می‌گیرد، مگر اینکه در قراردادها و توافقات مورد دیگری گفته شده باشد.

TSC (Tariff Specification Codes)

کدهای مشخصات تعرفه یا TSC یکی از سامانه‌های گمرکی در ایران است. به کمک این سامانه می‌توان سوابق، قیمت‌گذاری و ارزش‌گذاری کالاهای وارداتی به کشور را بررسی کرد. بااین‌حال، TSC به دلیل عدم به‌روزرسانی و دقت کافی امروزه مورد انتقاد زیادی قرار گرفته است. این سامانه ایجاد شده است تا قیمت‌گذاری دقیق‌تری انجام شود و تاجران نتوانند با ارائه هر قیمتی گمرک را دور بزنند و بتوانند به‌صورت دقیق‌تر عوارض و حقوق مربوطه را پرداخت کنند.

پروفرما یا پیش‌فاکتور (Proforma Invoice)

پروفرما یا پیش‌فاکتور یکی از اسناد اولیه در تجارت بین‌المللی است. این سند به‌عنوان یک اعلامیه اولیه برای شرایط تحویل کالا، ارزش، قیمت، و سایر جزئیات مهم مرتبط با معامله استفاده می‌شود.

بیجک (Exit Permission)

بیجک یا Exit Permission سندی است که پس از ترخیص صادراتی کالا، صدور کوتاژ، و نظارت گمرک بر سلامت مسیر کالا، توسط گمرک صادر می‌شود. این سند اساسی برای خروج کالا و وسیله نقلیه از کشور است و آخرین مرحله از فرایند گمرکی است.

کوتاژ (Cottage)

کوتاژ به عملیات ثبت اظهارنامه در دفاتر گمرکی اشاره دارد. این واژه که از زبان فرانسوی به معنای "اظهارکردن" استفاده شده، به دایره گمرکی ایران نفوذ کرده است. کوتاژ یکی از پرکاربردترین اصطلاحات گمرکی است و به معنای ثبت اطلاعات و اظهارنامه در دفتر گمرکی است.

برای خرید و فروش در سایر کشور ها روی لیک کلیک کنید.

بارنامه (Bill of Lading)

بارنامه یا Bill of Lading مهم‌ترین سند حمل‌ونقل در تجارت بین‌الملل است. فردی که بارنامه به نام او صادر شده، مالک کالا محسوب می‌شود. این سند شامل اطلاعاتی مانند ابعاد، بسته‌بندی، مبدا و مقصد و نام و نشانی گیرنده است. بارنامه یکی از رایج‌ترین اسناد و اصطلاحات بازرگانی بین‌المللی است.

شماره پلمپ یا Seal No

شماره پلمپ یا Seal No نوعی اطلاعات مهم در حوزه صادرات و واردات است که برای افزایش امنیت در حمل‌ونقل بین‌المللی کالاها به کار می‌رود. این شماره معمولاً به‌صورت یک کد منحصربه‌فرد در پلمپ‌های نصب شده در درب کانتینرها یا وسایل حمل‌ونقل دیگر قرار می‌گیرد. هدف از استفاده از پلمپ و شماره پلمپ، جلوگیری از دخل و تصرف غیرمجاز به بارها و حفظ امانت و امنیت در طول مسیر حمل‌ونقل است.

سخن پایانی

در پایان، اصطلاحات گمرکی یک راهنمای اساسی برای فهم بهتر فرایند صادرات و واردات محسوب می‌شود. این اصطلاحات نقش بسزایی در شفاف‌سازی مسیرها، الزامات و تعهدات در حوزه گمرک و تجارت بین‌المللی و بازرگانی دارند. از اظهارنامه تا حقوق ورودی، هر یک از این اصطلاحات مهمی در سیستم گمرکی جهت اجرای قوانین و مقررات استفاده می‌شوند.

با آشنایی بیشتر با این اصطلاحات، افراد و شرکت‌ها قادر به راه‌اندازی و اداره روند صادرات و واردات خود با اطمینان و دقت بیشتری هستند. در دنیای امروزی که تبادلات تجاری جهانی از اهمیت بسیاری برخوردار است، داشتن دانش کافی در زمینه اصطلاحات گمرکی، ابزار مؤثری برای رقابت در بازار جهانی محسوب می‌شود.