خرپا چیست؟ [آموزش صفر تا صد محاسبه خرپا ومعرفی انواع آن ]

خرپا مجموعه ای است از قطعه ها و میله های فلزی، که با پیوند مفصلی به صورت مثلثی شکل، به هم متصل می شوند. اجزای خرپا بدون خمیدگی به یکدیگر پیوند خورده و این پیوند به صورت لولایی می باشد. این سازه های پرفروش، کاربرد وسیعی در ساخت و ساز دارند. از این سازه ها در اتصالات و اسکلت کشتی ها، هواپیما ها، سقف ها و . . . استفاده می شود. این قالب های محکم، اغلب برای افزایش مقاومت سازه در برابر فشار های خارجی استفاده می شوند. هزینه خرپا نسبت به سایر تقویت کننده های سازه همچون قیمت میلگرد، دارای نرخ کمتری است.

خرپا به مواد اولیه کمتری هنگام ساخت نیاز دارد. نیروی کار کمتری را مشغول خود کرده و تهیه و استفاده از آن آسان تر است. شکل هندسی خرپا با وجود شکل خاص و زیبا، پایداری بسیار بالایی دارد. خرپا یک نوع سازه بسیار کارآمد در زمینه طراحی سازه های فضایی است. بنابراین در ادامه به دلیل اهمیت بالای این محصول، به سایر ویژگی های جذاب این محصول خواهیم پرداخت.  

مزایا خرپا

خرپا به دلیل مزایای ارزشمند، مورد توجه مهندسان و سازندگان قرار گرفته است. این سازه مرکب، قابلیت اجرا در چندین مصالح از جمله فولاد، چوب، تیرهای آهنی و غیره را دارد. خرپا می تواند باری چند برابر وزن خود را تحمل کند. قابلیت وزن پایین و تحمل فشار بالا این سازه، باعث شده تا در موارد متعدد از آن استفاده شود. ساخت انواع سقف، پل و دهانه از جمله مواردی هستند که خرپا نقش کلیدی در ساخت و اجرای آنها دارد. همچنین اگر قصد ساخت و طراحی سازه های دکوراتیو و فضایی را دارید، باید در لیست مصالح مورد نیاز خود، خرپا را اضافه کنید.

خرپا دارای مزیت های مهم و کارآمد دیگری نیز است. یکی از مهم ترین نقاط قوت این سازه، تأمین مقاومت سازه در برابر تکان های شدید و ناگهانی است. اهمیت این موضوع در مناطق زلزله خیز خودش را نشان می دهد. استفاده از خرپا، سبب استحکام سازه در برابر زلزله می شود.

خرپا می تواند در موقعیت های مختلف ساخت و ساز ، در تکمیل مصالح نقش بسزایی داشته باشد. در واقع دیگر مزیت سازه های خرپایی، امکان استفاده مشترک آنها با مصالح دیگر در نقاط مختلف است. برای به انجام رساندن ساخت و ساز سریع و آسان و تشکیل صفحات روکش دار برای فرم دهی سازه های دکوراتیو، خرپا با سایر مصالح تکمیل می شود. خرپا در موقعیت ها و نقاط مختلفی همچون فایبر سمنت برد، سطح خارجی انواع کابین، سایبان و یا آلاچیق واقع در باغ ها و ویلا ها استفاده می شود. با اینکار مقاومت سازه چندین برابر افزایش پیدا می کند.

انواع خرپا

خر‌پا ساده

خرپا در نوع فلزی ساده، اولین موردی است که قصد معرفی آن را داریم. این سازه به شکل مثلثی و معمولی خود ساخته شده است. خرپا ساده دارای دو قطعه مستقیم و بدون خمیدگی است که در کنار مفصل به راحتی امکان گسترش و انعطاف را فراهم می کند. برای ساخت یک تیرچه سقفی و سقف های شیبدار از خرپای ساده کمک گرفته می شود. در قدیم برای ساخت ساختمان ها و خانه های ویلایی، استفاده از خرپا ساده، رایج و مرسوم بود. اما در حال حاضر، باوجود انواع خرپا مقاوم تر و باکیفیت تر ،استفاده از این نوع بسیار کاهش یافته است.

خرپا مسطح

خرپا از نوع مسطح، با یک ورقه دو بعدی با اجزای مختلف تشکیل شده است. اجزای فوقانی و تحتانی در این سازه رو بروی هم قرار گرفته و معمولا به صورت یکی پس از دیگری و پشت سر هم استفاده می شوند. خرپا مسطح نسبت به نوع ساده، کاربرد بیشتری دارد. خرپا مسطح در طراحی و ساخت سقف ها، تیر ها و ستون ها، پل ها و همچنین ساخت اجزای دوچرخه و هواپیما کاربرد دارد.

خرپا مرکب

خرپا مرکب از ترکیب چندین خرپا ساده تشکیل می شود. استحکام بالای این نوع سازه، امتیاز خوبی می گیرد. از این رو، در پروژه های بزرگ، استفاده از خرپای مرکب انتخاب مناسبی است. البته که هر پروژه ای نسبت به هدف و نیازی که دارد، خرپا متناسب با آن، متفاوت است.

خرپا فضایی

خرپا فضایی، رتبه محبوب ترین و باکیفیت ترین خرپا را در بین سایر رقبای خود دارد. خرپای فضایی به دلیل دوام طولانی و استحکام بی بدیل، بیشتر از هر خرپای دیگری مورد توجه مردم قرار گرفته است. این نوع سازه از اتصال مثلث های سه بعدی ساخته شده است. اگر برای پروژه خود به دنبال بهترین خرپا می گردید، خرپا فضایی بهترین پیشنهاد است. استحکام و مقاومت این نوع خرپاها، بسیار زیاد است. حتی باز هم برخی برای افزایش بیشتر مقاومت آن، از دولایه خرپا فضایی استفاده می کنند. البته در این حالت هزینه بیشتری باید صرف شود.

نحوه طراحی خرپا

خرپاها فرایند ساخت و طراحی جالبی دارند. در طراحی این سازه، سازندگان تلاش می کنند که خرپا به گونه طراحی شود، تا بیشترین میزان روشنایی نور را از سقف خرپا عبور داده و دریافت شود. برای متصل کردن اجزا و قطعات خرپا به یکدیگر، از انواع پیچ و مهره استفاده می شود. این اتصالات به دو شکل مستقیم و غیر مستقیم انجام می شوند. همچنین در طراحی و اتصال این سازه ها، می توانید از صفحه اتصال نیز استفاده کنید. طراحی جالب خرپا باعث شده است تا به عنوان سقف بسیاری از کارخانه ها، استخرها و نمایشگاه ها طراحی و استفاده شود.

جمع بندی

در طراحی ساختمان ها مقاومت سازه از اهمیت بالایی برخوردار است. چرا که به نوعی مقاومت یک سازه، امنیت ساکنین آن را تضمین می کند. خرپا از جمله سازه هایی است که این مقاومت و استحکام را به خوبی اجرا می کند که همین سبب افزایش فروش آن شده است. اما باز هم چشم بسته خرید نکنید. در انتخاب این محصول و انواع آن بسیار دقت کنید که انتخابی متناسب با نیاز و اهدف خود داشته باشید. در غیر این صورت نمی تواند انتظارات شما را برآورده کند.