صنعتی
راهنمای انتخاب مصالح مناسب برای اقلیم و آب هوای مختلف
نوشته شده در تاریخ ۱۴۰۱/۴/۲۹
برای آنکه بتوان در شرایط آب و هوایی مختلف به ساخت و ساز انواع سازه پرداخت، باید به خوبی اقلیم‌های مد نظر را از لحاظ آب و هوا و شرایط جوی مورد بررسی قرار داد. همانطور که می‌دانید به صورت کلی می‌توان تقسیمات اقلیمی در ایران را به چند وجه مهم یعنی معتدل و مرطوب، گرم و خشک، سرد و کوهستانی و گرم و مرطوب دسته‌بندی کرد و پر واضح است که برای هر کدام از این اقلیم‌ها باید از مصالح بخصوصی برای ساخت سازه بکارگیری کرد. حال اجازه دهید بر اساس تقسیم بندی که انجام شد، به بررسی مصالح مناسب مانند انواع کاشی و سرامیک برای هر کدام از اقلیم‌های در نظر گرفته شده، بپردازیم.
مصالح مناسب برای اقلیم معتدل و مرطوب
شرایط آب و هوایی در شمال کشور و در منطقه‌هایی مانند بابلسر، بندرانزلی، رشت و گرگان به صورت معتدل و با بارندگی زیاد همراه است که اصلاحاً در این گونه اقلیم‌ها شرایط آب و هوایی به شکل مرطوب و صدالبته معتدل است. پر واضح است که در این مناطق از مصالحی بکارگیری می‌شود که دارای ظرفیت حداقلی حرارتی هستند و اگر نیاز به ساخت سازه‌های سنگین باشد ضخامت‌های حداقلی آن رعایت خواهد شد.
ضمن اینکه در این‌گونه از اقلیم‌ها برای بخش‌های غربی ساختمان از مصالح سنگین با ظرفیت حرارتی بالا استفاده می‌شود تا از تابش آفتاب به درون ساختمان‌ها جلوگیری شود. به طور کلی مصالح استفاده شده در این‌گونه مناطق به صورت سبک بوده که از جمله می‌توان به ورق آلومینیوم کامپوزیت اشاره کرد که طبق تجربه در برابر رطوبت کمتر دچار آسیب خواهد شد.
مصالح مناسب برای اقلیم گرم و خشک
مناطقی که دارای آب و هوای گرم و خشک هستند به علت وزیدن باد بیش از اندازه، هوای خشک خواهند داشت و شدت آفتاب نیز بسیار شدید است. بیابانی و نیمه بیابانی بودن تنوع این‌گونه از اقلیم‌هاست که می‌توان آن را در شهرهایی مانند تهران، مشهد، اصفهان و شیراز مشاهده کرد. برای انتخاب مصالح برای این اقلیم آب و هوایی نیز کافی است از آجر، خشک و گل استفاده شود چرا که این‌گونه مصالح تحمل حرارتی بالا دارند.
ضمناً در نظر داشته باشید در این‌گونه مناطق به علت نداشتن پوشش گیاهی و همچنین عدم وجود چوب برای ساخت سقف ساختمان‌ها از خشت خام بهره گرفته می‌شود. به طور کلی برای انتخاب مصالح برای بخش‌هایی از ساختمان که در روز استفاده می‌شوند، از مصالح سنگین بکارگیری خواهد شد و برای بخش‌های مورد استفاده در شب از مصالح سبک بکارگیری می‌شود.
مصالح مناسب برای اقلیم سرد و کوهستانی
شهرهایی مانند تبریز، ارومیه و سنندج دارای چنین آب و هوایی هستند که زمستان‌های بسیار سرسخت و البته طولانی دارند. ضمن اینکه برای چنین اقلیمی فصل بهار کوتاه بوده و بارندگی در زمستان‌ها نیز بسیار زیاد است. اما برای انتخاب مصالح ساختمانی در اقلیم سرد و کوهستانی می‌توان گفت که مانند مناطق گرم و خشک بکارگیری می‌شود هر چند تفاوت‌هایی نیز وجود دارد که با توجه به اینکه منابع ایجاد گرما در داخل ساختمان‌ها نقش دارد لذا باید از مصالحی بهره برد که عایق حرارتی منطقی داشته باشند. به طور کلی انتخاب سنگ یکی از مصالح پرکاربرد در این گونه اقلیم است و با توجه به وجود معادن سنگ در این مناطق مشکلی از این بابت وجود نخواهد داشت.
مصالح مناسب برای اقلیم گرم و مرطوب
برای آب و هوای گرم و مرطوب نیز می‌توان شهرهایی نظیر بندرعباس، آبادان و اهواز را نام برد. این گونه از مناطق تابستان‌های فوق العاده گرمی دارند و زمستان‌ها نیز کاملاً معتدل است. پر واضح است که در این‌گونه اقلیم‌ها از مصالح ساختمانی استفاده خواهد شد که جرم حرارتی کمتری دارند و دارای رنگ روشن‌تر هستند. ضمن اینکه نباید از مصالحی بکار برد که گرما را در خود ذخیره می‌کنند، لذا بکارگیری از چوب می‌تواند انتخاب بسیار ایده‌آلی برای آب و هوای گرم و مرطوب باشد. مصالحی مانند چوب برای درب و پنجره بهترین انتخاب بوده و برای کلیت ساختمان نیز می‌توان از مصالحی انتخاب کرد که از جرم حرارتی کمتری برخوردار هستند.