همانطور که می‌دانید انواع و اقسام ورق فولادی وجود دارد که هر کدام‌شان دارای ویژگی‌هایی بوده که طبیعتاً برای مصارف مختلف در نظر گرفته می‌شوند. از جمله‌ی این محصولات می‌توان به ورق استیل، ورق سیاه، ورق گالوانیزه، ورق روغنی، ورق آلیاژی و مواردی از این دست اشاره کرد. در این مقاله قصد داریم درباره‌ی روش‌های تولید ورق‌های فولادی صحبت کنیم. به طور کلی برای تولید انواع و اقسام ورق فولادی باید از شمش‌های آهن یا فولاد استفاده کرد. این شمش‌ها به راحتی به انواع محصولات فولادی تبدیل خواهند شد که مراحل تولید هر کدام ممکن است با دیگر محصولات متفاوت باشد.
نورد چیست
اگر بنا به ساخت انواع مقاطع آهن یا حتی مقاطع فولادی به شکل‌های کاملاً ساده و در سایزهای کوچک باشد از عملیات نورد استفاده می‌شود. بکارگیری از این روش به قرن 17 میلادی بر می‌گردد، دقیقاً آنجایی که برای این منظور از دو غلتک با جنس چدن که سختی زیاد از ویژگی‌های آن بوده، استفاده می‌شده است.
روش تولید ورق فولادی به روش نورد گرم
در این روش از تولید ورق فولادی از دو غلتک که دارای یک فاصله معمول از یکدیگر به اندازه ضخامت فلز ورودی خواهد داشت، بکارگیری می‌شود. این دو غلتک بر خلاف جهت یکدیگر چرخانده خواهند شد و طبق اصطکاکی که میان غتلک و فلز ایجاد می‌شود، فلز به سمت جلو رفته و در نتیجه منجر به افزایش طول و کاهش ضخامت آن می‌شود. به عبارت ساده تر شمش های فولادی را وارد کوره می‌کنند تا شمش های فولادی به دمای تقریبی 1000 درجه برسند. در این دما فولاد به حالت کریستالی و خمیری که می‌توان به فرم و شکل داد در می آید. پس از آن فولاد حرارت دیده باید سرد شود، سپس وارد مرحله اولیه غلتک شده شده و به اصطلاح نورد می‌شود، به تدریج در خط نورد از ضخمات ورد کم شده و برش زده می‌شود، در اینجا ورق وارد مرحله غلتک پایانی شده تا ضخامت و فرم مد نظر در بیاید. در انتهای فراید ورق به به دستگاه کلاف پیچ متصل شده وشکل رول شده را به خود می‌گیرد. به این روش از ایجاد ورق فولادی روش نورد گرم گفته می‌شود.
به این دلیل که فولاد حرارت بالا را به خود می‌بیند و بلافاصه سرد می‌شود باعث ایجاد حالت ورقه ورقه شده و موجب می‌شود که ورق ظاهر خشنی به خود بگیرد. اگر چه عملیات اسید شویی و پرداخت رو آن انجام می‌شود اما در کل ورق ضاهر مناسبی و شکیلی ندارد. و رنگ کدر و تیره که دارد به این محصول ورق سیاه نیز گفته می‌شود. مشتریان ورق سیاه اغلب توجهی به شمایل ورق ندارند برای این دسته استحکام و خواص مکانیکی ورق دارای اهمیت است.
روش تولید ورق فولادی به روش نورد سرد
روش دیگری برای تولید ورق فولادی وجود دارد که در آن به فرم‌دهی ورق‌های فلزی پرداخته می‌شود و در انتها نیز محصولات مختلف فولادی مانند پروفیل یا ناودانی تشکیل می‌شود. در این روش باید خم‌های پشت سر هم را در طول نوار فلز ایجاد کرده که این کار بوسیله‌ی غلتک‌های دوار انجام می‌شود. از ویژگی‌های این روش برای تولی ورق فولادی ثابت ماندن ضخامت ورق در هنگام فرم‌دهی محصولات است.در این روش از ورق گرم که معمولا درای نهایت ضخامت 5 میلیمتر هستند استفاده می‌شود. چون ورق های گرم دارای یک لایه اکسید شده هستند باید با عملیات اسید شویی این لایه رو از بین برد برای این منظور ورق وارد استخر اسید شده و پس از آن به مرحله غلتک منتقل می‌شود. در مرحله نورد کاری بدلیل فشار بسیار زیادی که توسط غلتک ها منتقل می‌شود موجب می‌شود که ذارت فولاد تشکیل دهنده فولاد به اندازه های کوچکتری تبدیل شده و متراکم شوند، برای همین استحکام این نوع ورق بسیار بالاست و برای عملیات ماشین کاری مناسب است. همانگونه که ذکر کردیم فشار زیاد باعث تغییر ضخامت ورق در این روش می‌شود اصحکاک وارد شده منجر به بالا رفتن دما در ورق شده که بوسیله روغن دما را پایین می‌آورند. به همین منظور به این محصول تولید در روش نورد سرد ورق روغنی نیز می‌گویند.
روش ریخته گری برای تولید ورق فولادی
از بهترین روش‌هایی که برای بوجود آوردن ورق فولادی بکارگیری می‌شود، استفاده از ریخته گری است که البته این روش نیز دارای زیرمجموعه‌های مختلفی بوده که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. گفتنی است که با توجه به پیشرفت‌هایی که در زمینه ساخت ماشین آلات شده است می‌توان انتظار داشت که در ریخته گری استفاده‌های کاربرد مناسبی داشته باشند. اما ریخته گیری برای تولید ورق دارای روش‌های زیر است:
- روش دو غلتکی تولید ورق فولادی
در این روش برای تولید ورق فولادی، مذاب‌ها از یک نازل طولی بین دو غلتک ریخته می‌شوند که به صورت مداوم در حال چرخش هستند. با ادامه‌ی چرخش غلتک‌ها لایه‌ای بر روی آنها بوجود می‌آید که با گذشت زمان ضخیم خواهد شد و در انتهای کار نیز دو لایه‌ی ضخیم شده در گلوگاه دستگاه به هم برخورد کرده و بعد از یک فشار مضاعف به یکدیگر متصل می‌شوند و در نهایت محصول مورد نظر تولید خواهد شد. ناگفته نماند که این روش بسته به قطر و جایگاه غلتک می‌تواند محصولات متنوعی را ارائه دهد.
- روش تک غلتکی تولید ورق فولادی
به طور کلی استفاده از روش تک غلتک نیز شباهت نزدیکی به روش قبل دارد با این تفاوت که بخشی از غلتک درون حوضچه مذاب قرار گرفته تا لایه‌ی بسیار نازکی از فلز روی آن تشکیل شود. حال با ادامه‌ی روند چرخش، لایه از غلتک جدا شده و به شکل محصول ورق فولادی در خواهد آمد.
- روش نواری تولید ورق فولادی
روش نواری اکثراً برای ساخت ورق‌های آلیاژ غیرآهنی مانند مس یا آلومینیوم بکارگیری می‌شود. در این روش نیز یک لایه نازک بر روی غلتک شکل می‌گیرد و سپس بر روی نوار مسی یا فولادی به حرکت در خواهد آمد. اگر بخواهیم در میان روش‌های عنوان شده روش مناسب‌تر را انتخاب کنیم باید از روش دوغلتکی نام ببریم چرا که مزایای بیشتری نسبت به دو روش دیگر دارد.
