در دنیای تجارت بین‌المللی، تسهیل و مدیریت صحیح فرایندهای حمل‌ونقل کالاها از فرایندهای اساسی و پیچیده است که تاثیر چشمگیری بر کسب‌وکارها و اقتصاد جهانی دارد. در این زمینه، استفاده از اصطلاحات و قوانین مربوط به حمل‌ونقل، همواره یکی از چالش‌های مهم برای تجار و تولیدکنندگان بوده است. یکی از این اصطلاحات کلیدی، اینکوترمز DEQ (Delivered Ex Quay) است که در مورد تحویل کالا در اسکله مقصد مشخص و مسئولیت‌های خریدار و فروشنده در این راستا تعیین‌کننده است. در این مقاله، به بررسی دقیق تعهدات و نقش‌های هر طرف در این اصطلاح و اهمیت آن در فرایند تجاری پرداخته و تأثیرات آن بر تجارت بین‌المللی و روندهای حمل‌ونقل جهانی را بررسی خواهیم کرد.
اینکوترمز DEQ چیست؟
DEQ یکی از ترم‌ها و قوانین مهم در اینکوترمز است. این اصطلاح به تحویل کالا در اسکله در بندر مقصد تعیین شده اشاره دارد. طبق قاعده DEQ، فروشنده مسئول انتقال کالا از کشتی به اسکله مقصد می‌شود و زمان تحویل کالا از زمان رسیدن به اسکله مقصد تاخیر ندارد.
تفاوت اصلی DEQ با نسخه‌های قبلی اینکوترمز در این است که حالا خریدار باید هزینه‌های تشریفات، حقوق گمرکی، مالیات و دیگر مخارج ورود کالا را پرداخت کند. در واقع، DEQ نیاز به ترتیبات ترخیص کالا توسط خریدار را مطرح کرده و مسئولیت این مخارج را به او واگذار می‌کند.
در صورت تمایل طرفین به انتقال مسئولیت خطرات و مخارج جابه‌جایی کالا از اسکله به نقطه‌ای دیگر در بندر یا خارج از بندر به فروشنده، از اصطلاحات DDU یا DDP می‌توانند استفاده کنند.
تعهدات فروشنده در اینکوترمز DEQ
در اینکوترمز DEQ، تعهدات فروشنده یک نقش حیاتی در فرایند تحویل کالا به خریدار ایفا می‌کند. از جزئیات دقیق در تهیه کالا بر اساس شرایط قرارداد و تنظیم قرارداد حمل کالا گرفته تا انجام تشریفات گمرکی و در نهایت تحویل کالا به خریدار، فروشنده مسئولیت‌های گسترده‌ای را برعهده دارد. این شامل اطلاع‌رسانی به خریدار درباره ورود کشتی، تهیه مدارک تحویل و پرداخت هزینه‌های مختلف از جمله تشریفات گمرکی و بسته‌بندی می‌شود. باتوجه‌به تعهدات DEQ، این اصطلاح از خریدار انتظار دارد که مسئولیت‌های مرتبط با ترتیبات ترخیص کالا و پرداخت هزینه‌های وابسته را برعهده بگیرد، درحالی‌که فروشنده مسئولیت انتقال کالا به اسکله مقصد و تأمین مجوزها را به عهده دارد.
برای دریافت مشاوره صادرات و واردات و انجام پروسه صادرات خود روی لینک مربوط کلیک کنید.
تعهدات فروشنده در اینکوترمز DEQ به شرح زیر است:
- تهیه کالا بر طبق قرارداد فروش: فروشنده ملزم است کالاها را بر اساس شرایط و مفاد قرارداد فروش تهیه و آماده کند.
- دریافت مجوزها، اجازه‌نامه‌ها و انجام تشریفات گمرکی: فروشنده مسئول دریافت تمام مجوزها، اجازه‌نامه‌ها و انجام تمام تشریفات گمرکی مورد نیاز برای صدور کالا به مقصد است.
- تنظیم قرارداد حمل کالا: فروشنده باید قرارداد حمل‌ونقل کالا را با شرکت حمل‌ونقل موردنظر تنظیم کند. اما مسئولیت تنظیم قرارداد بیمه بر عهدهٔ فروشنده نمی‌باشد.
- تحویل کالاها به خریدار: فروشنده باید کالاها را در زمان و مکان تعیین شده در قرارداد فروش بر روی اسکله یا بارانداز تحویل دهد.
- انتقال خطر کالاها: خطرات و آسیب‌های ممکن به کالا پس از تحویل به خریدار به عهده‌ی اوست، ولی تا زمان تحویل به اسکله توسط فروشنده، فروشنده مسئول آسیب‌های احتمالی است.
- تقسیم هزینه‌ها: تا زمان تحویل کالا بر روی اسکله به خریدار، فروشنده تمامی مخارج مرتبط به کالاها را پرداخت می‌کند. در صورت نیاز، هزینه‌های تشریفات گمرکی، حقوق و عوارض گمرکی، مالیات‌ها و دیگر مخارج صدور کالا از هر کشوری نیز پیش از تحویل باید پرداخت شوند.
- اطلاع‌رسانی به خریدار: فروشنده باید خریدار را درباره زمان تقریبی ورود کشتی مشخص شده و همچنین هر گونه اطلاعات لازم اطلاع دهد.
- تهیه مدرک تحویل، سند حمل‌ونقل یا پیام الکترونیک معادل آن برای خریدار: فروشنده باید مدارک تحویل، اسناد حمل‌ونقل یا پیام‌های الکترونیک معادل آن را برای خریدار تهیه کند و ارائه دهد.
- پرداخت هزینه‌های بررسی، بسته‌بندی، علامت‌گذاری: فروشنده باید هزینه‌های مربوط به بررسی، بسته‌بندی، و علامت‌گذاری کالاها را پرداخت کند.
- انجام سایر تعهدات فروشنده در قبال خریدار: هر تعهد دیگری که در قرارداد فروش ذکر شده باشد، باید توسط فروشنده به اجرا درآید.
تعهدات خریدار در قالب اینکوترمز DEQ
در چارچوب اینکوترمز DEQ، تعهدات خریدار نقش مهمی در فرایند خرید و تحویل کالا به ایفا می‌کنند. از جمله تعهدات اساسی خریدار در این قاعده، پرداخت قیمت کالا، دریافت مجوزها و اجازه‌نامه‌ها و همچنین تنظیم قرارداد حمل کالا است. در این سناریو، خریدار به‌عنوان طرف فعال در ترتیبات گمرکی نیز وظیفه دارد. همچنین، مسئولیت تنظیم قرارداد بیمه در اینکوترمز به عهده فروشنده است. با دریافت کالا از طریق تحویل از فروشنده، خریدار باید خطرها و آسیب‌های ممکن به کالا را بپذیرد. پرداخت هزینه‌ها و مخارج مرتبط با ورود کالا به مقصد و ارتباط اطلاعات مربوط به زمان تحویل با فروشنده نیز جزو تعهدات اساسی خریدار محسوب می‌شوند. این تعهدات مشخص‌کننده نقش مهم خریدار در فرایند کلان و موثر تحویل کالا در این سند قانونی است.
تعهدات خریدار در اینکوترمز DEQ به شرح زیر است:
- پرداخت هزینه (قیمت) کالا: خریدار ملزم به پرداخت هزینه کالا به فروشنده است، به‌عبارت‌دیگر، قیمت معین شده در قرارداد فروش را باید بپردازد.
- گرفتن مجوزها، اجازه‌نامه‌ها و انجام تشریفات گمرکی به‌منظور ورود کالا: خریدار باید مسئول دریافت تمام مجوزها، اجازه‌نامه‌ها و انجام تشریفات گمرکی مورد نیاز برای ورود کالا به مقصد باشد.
- تنظیم قرارداد حمل: خریدار مسئولیت تنظیم قرارداد حمل کالا با شرکت حمل‌ونقل مورد نظر را برعهده دارد. اما باید توجه داشت که در DEQ، مسئولیت تنظیم قرارداد بیمه بر عهده فروشنده است.
- تحویل‌گرفتن کالا از فروشنده: خریدار باید کالاها را از فروشنده در زمان و مکان تعیین شده در قرارداد فروش تحویل بگیرد.
- برعهده گرفتن خطرهای احتمالی: از زمان تحویل کالا از طرف فروشنده، خریدار مسئولیت خطرات و آسیب‌های ممکن به کالا را بر عهده دارد.
- تقسیم هزینه‌ها و مخارج: خریدار باید به تسویه تمامی هزینه‌ها و مخارج مرتبط با ورود کالا به مقصد پرداخت کند.
- اطلاع‌دادن به فروشنده: اگر حق تعیین زمان تحویل کالا در بندر مقصد به عهده خریدار باشد، وی باید به فروشنده اطلاع دهد.
- دریافت مدرك تحويل، سند حمل‌ونقل یا پیام الکترونیک معادل آن از فروشنده کالا: خریدار باید اسناد تحویل و سند حمل‌ونقل یا پیام‌های الکترونیک معادل آنها را از فروشنده دریافت کند.
- پرداخت هزینه بازرسی پیش از حمل کالا: خریدار مسئول پرداخت هزینه‌های بازرسی کالا پیش از حمل به مقصد است.
- انجام سایر تعهدات در قبال فروشنده: در صورتی که فروشنده به‌عنوان قسمتی از تعهدات خود هزینه‌ها و مخارج مرتبط با تهیه اسناد یا پیام‌های الکترونیکی را پرداخت کند، خریدار باید به تسویه این هزینه‌ها و مخارج مرتبط بپردازد.
سخن پایانی
اصطلاح DEQ به‌عنوان یکی از اینکوترمزهای حمل‌ونقل، نقش بسیار مهمی در تدابیر تجاری بازی می‌کند. با تعیین دقیق تعهدات فروشنده و خریدار در این قاعده، این اصطلاح به دو طرف این تراکنش امکان مدیریت بهینه فرایند حمل‌ونقل و کاهش ریسک‌های مربوط به آن را می‌دهد. همچنین، شفافیت در توزیع مسئولیت‌ها و هزینه‌ها به دو طرف این‌گونه قراردادها، اطمینان و اعتماد را تقویت می‌کند. ازاین‌رو، فهم دقیق این اصطلاح و پیاده‌سازی بهینه آن در قراردادهای تجاری، می‌تواند به بهبود عملکرد کسب‌وکارها و تسهیل در تبادلات بین‌المللی منجر شود. در نهایت، هماهنگی موثر بین فروشنده و خریدار در راستای اجرای بهینه این اصطلاح، به واقعی‌تر شدن اهداف تجاری و رقابتی در بازار جهانی کمک خواهد کرد.
