همانطور که میدانید ورقهای زیادی با آلیاژهای مختلفی وجود دارند که هر کدام از آنها برای کاربردهای خاصی در نظر گرفته شدهاند. این در حالی است که اگر در صنایع مختلف با قطعات زیادی سر و کار داشته باشید، خواهید دید که اکثر آنها بعد از گذشت مدتی، دچار سایش شده و چه بسا قابلیتها و ویژگیهایشان را از دست بدهند. به همین جهت برای تولید قطعات در بسیاری از موارد، هم بر روی روانکاری آنها کار شده و هم جنس ورقها را از نوع ضدسایش ترتیب میدهند تا بدین صورت بتوانند عمر قطعات را افزایش دهند. ما در ادامه در خصوص ورق ضد سایش اطلاعات بیشتری را برای شما در نظر گرفتهایم.
ورق ضد سایش چیست؟
به طور کلی به ورقهایی که به صورت آلیاژی تهیه میشوند و در آنها از کربن با شدت بالا استفاده میشود ورق ضد سایش گفته میشود. بدیهی است که کربن بکارگیری شده به خوبی میتواند سبب افزایش مقاومت ورق شود. نام دیگر ورق ضد سایش، هاردوکس است که در صنایع مختلفی مانند معدن، ساخت و ساز، نوار نقاله و مواردی از این دست استفاده خواهد شد.
این نوع ورق در گریدهای مختلفی طبقهبندی میشود که از جمله میتوان به ورق ضد سایش 400، ورق ضد سایش 450، ورق ضد سایش 500 و 550، ورق ضد سایش 600 و ورق ضد سایش HI TUF اشاره کرد که هر کدام از آنها برای مصارفی مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند. گفتنی است که نحوهی تولید ورق ضد سایش به روش نورد سرد بوده که در ادامه به طور مختصر به آن خواهیم پرداخت.
نحوه تولید ورق ضد سایش
همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد، این نوع از ورقها برای استفاده در شرایط سخت انتخاب میشوند، به همین دلیل باید از مقاومت بسیاری خوبی نیز برخوردار باشند و به همین منظور استفاده از روش نورد سرد برای تولید آن بهترین روش خواهد بود. در اولین مرحله از تهیه ورق ضد سایش سنگ آهن را درون یک کوره انفجاری قرار داده تا ذوب شود. این کار برای از بین رفتن موادهای اضافی سنگ معدن انجام میشود. بعد از سپری شدن این مرحله نوبت به افزودن کربن و بعضی از عناصر آلیاژ است که با دقت تمام پیش خواهد رفت.
در آخر نیز موادهایی به مخزن مذاب افزوده خواهد شد که وظیفهی جلوگیری از اکسیداسیون را بر عهده دارند. پر واضح است که کربن افزوده شده به ورقها سبب افزایش سختی آن شده اما از طرف دیگر باعث کاهش قدرت آن میشود. بنابراین از ورق ضد سایش در مواقعی بکارگیری میشود که قطعات در معرض خراش یا سایش باشند.
کاربرد ورق ضد سایش
با توجه به اینکه ورقهای ضد سایش دارای انواع متفاوتی بوده و هر کدام نیز از درجه سختی مختلفی برخوردار هستند، بر حسب نیاز میتوان هر کدام از آنها را در صنایع مختلف بکار برد. به طور کلی از اینگونه ورقها برای ساخت ابزارآلات کشاورزی، خودروسازی، ماشین آلات حفاری، فولاد سازی و مواردی از این دست استفاده خواهد شد. ضمناً توجه داشته باشید که با توجه به اینکه ورق ضد سایش در برابر بعضی گازها، ذرات گرد و غبار و همچنین خوردگی مقاومت بسیار خوبی از خود نشان میدهد، بعد از استفاده از آنها احتمال رخ دادن خسارات ناشی از سایش به طرز چشمگیری کاهش خواهد یافت.
ویژگی ورق هاردوکس (ضد سایش)
از جمله ویژگیهایی که برای ورق هاردوکس میتوان در نظر داشت عمر بسیار طولانی آنهاست و این موضوع ارتباط مستقیمی با نوع تولید آن که به روش نورد سرد است، دارد. ضمناً همانطور که تا به اینجای مقاله اشاره کردیم، اصلیترین ویژگی ورق ضد سایش مقاومت بسیار خوبشان در برابر ضربه و سایش است و به طور کلی میتوان از اینگونه ورقها در موارد سخت استفاده کرد.
همچنین از دیگر ویژگیهای ورق هاردوکس میتوان به قابلیت جوشکاری آن اشاره کرد و خاصیت شکلپذیری مناسب آن نیز قابل توجه خواهد بود. نهایتاً نیز تغییر شکل دیر هنگام اینگونه ورقها بعنوان جالبترین ویژگی ورقهای هاردوکس در نظر گرفته میشود.