کاتد مس محصولی است که از مس تولید می شود و درجه خلوص بالاتری داشته و هدایت الکتریکی بالاتری خواهد داشت. مس به عنوان سومین فلز پرکاربرد دنیا به شمار می رود. اگر تمایل دارید تا با محصول کاتد مس آشنا شوید و از کاربردهای آن اطلاع کسب کنید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
کاتد مس چیست؟
مس سومین فلز پر کاربرد دنیا بعد از آهن و آلومینیوم است. مس در برابر خوردگی مقاوم است و قابلیت رسانای گرمایی و الکتریکی زیادی دارد. مس نرم و قابل انعطاف است و رسانای الکتریسیته بسیار بالایی دارد. مس به طور خالص روی زمین وجود ندارد و آنچه که موجود است ترکیبی از سنگ مس، آهن، مس و گوگرد است که به آن چوکوپیرات می گویند. بعد از استخراج سنگ مس از معدن آن را در کوره ای تا دمای 1100 درجه سانتیگراد قرار می دهند. در این حالت اکسیژن با آهن موجود در سنگ مس واکنش نشان داده و سه ماده اکسید آهن، دی اکسید گوگرد و سولفیت مس به دست می آید. در ادامه فرایند حرارت دادن سولفیت مس که مس ناخالص است در معرض اکسیژن قرار گرفته و با گوگرد باقیمانده اتصال برقرار کرده و دی اکسید گوگرد و مس خالص 99 درصد ایجاد می شود.
مسی که از این طریق به دست می آید در محصولاتی مورد استفاده قرار می گیرد که نیاز به درجه بالایی از رسانایی و هدایت الکتریکی نداشته باشند. برای ساخت کاتد مس نیاز به فرآیند الکتروفاینینگ است. طی فرآیند الکتروفاینینگ ناخالصی های موجود در مس چون نیکل، طلا و نقره از آن جدا می شود. کاتد در شیمی به عنوان الکترود منفی در فرآیند الکترولیت مورد استفاده قرار می گیرد. فرآیند الکترولیز کردن مس به علت خالص سازی بیشتر آن صورت می گیرد. در این فرآیند یک کاتد یا الکترود منفی یا همان مس خالص و یک آند یا الکترود مثبت یا همان مس ناخالص را با اختلاف پتانسیل 2/0 تا 4/0 ولت در محلولی اسیدی از ترکیب اسیدسولفوریک و سولفات مس قرار می دهند، در این فرآیند 7 تا 14 روزه یون های مس از طریق الکترولیت بر کاتد می نشیند و مواد ناخالص به صورت لجن در ته ظرف ته نشین می شوند و در نهایت کاتد مس با درجه خلوص 99/99 درصد به دست می آید.
کاتد مس چه کاربردی دارد؟
از کاتد مس به عنوان ماده خام جهت تولید محصولاتی با مس با خلوص بالا و آلیاژهایی از مس استفاده می شود. به دلیل رسانایی الکتریسیته بالاتر نسبت به آلومینیوم از کاتد مس به جای آلومینیوم در تولید آی سی ها استفاده می شود. کاتد مس برای تولید میله مسی و مفتول مسی برای صنعت سیم و کابل استفاده می شود. مفتول مسی یا مسوار نوعی مفتول است که از کاتد مس تولید می شود.
از کاتد مس در تولید قالب های مسی استفاده می شود. از کاتد مس به منظور ساخت آلیاژهایی نظیر برنج، برنز و فولاد آلیاژی استفاده می شود که این آلیاژها در حمل و نقل، وسایل برقی و ماشین آلات کاربرد دارند. ترکیب مس با سایر فلزات و ایجاد آلیاژهای مسی سبب بهبود خواصی چون سختی، قابلیت انبساط بیشتر و مقاومت بالاتر در برابر خوردگی خواهند شد. در حمل و نقل، وسایل برقی و تجهیزات دفاعی از کاتد مس استفاده می شود. در صنایع ساختمانی به منظور تولید محصولاتی چون لوله، سیفون و والو، اتصالات و شیرآلات، صفحات نازک ریخته گری درب و پنجره، سیستم های گرمایشی، افشانه های اطفا حریق از کاتد مس استفاده می شود.
مشخصات فنی کاتد مس چیست؟
کاتد مس ورق های کاتدی مس هستند که در ابعاد 5/0 تا 1 متر مربع و ضخامت 3/0 تا 8 میلیمتر می باشند. بسته های ورق کاتد مس 1 تا 4 تن هستند و با استفاده از تسمه هایی کنار هم نگه داشته می شوند. کاتد مس، محصول اصلی تولید مس است. کاتد مس مربعی 50 تا 80 کیلوگرمی است .
انواع کاتد مس
کاتد مس مطابق با استاندارد GOST 859 انواع مختلفی دارند که میزان ناخالصی در هرکدام از آن ها متفاوت است:
• M00K: در ساخت کاتد مسی M00K کل جرم ناخالص نباید از 0165/0 درصد بیشتر شود.
• M0K: درجه خلوص مس بالای 97/99 درصد است.
• M1K: درجه خلوص مس 95/99 درصد است.
• M2K: درجه خلوص مس 9/99 درصد است.
ناخالصی های موجود در کاتد مس متفاوت است و هرکدام اثر منفی بر خواص کاتر مس خواهند گذاشت.
برای مثال ناخالصی هایی چون آلومینیوم، نیکل، آهن، روی و نقره هدایت حرارتی و الکتریکی کاتد مس را کاهش می دهد و ناخالصی هایی چون بیسموت، سرب و آنتیموان خاصیت مکانیکی و قابلیت پردازش کاتد مس را کاهش می دهد. اکسیژن، آرسنیک، گوگرد، فسفر و سلنیوم سبب کاهش کشش و مقاومت در برابر خوردگی کاتد مس خواهد شد.
کاتد مس موجود در بازار عبارتند از
• کاتد مس لیچینگی که مهمترین مصرف کنندگان آن تولید کنندگان سیم و کابل می باشند.
• کاتد مس از منابع معدنی
• کاتد مس از منابع ثانویه یا بازیافتی
از لحاظ کیفیت ابتدا کاتد مس از منابع طبیعی و در رتبه بعدی کاتد مس لیچینگی و در آخرین رتبه کاتد مس بازیافتی قرار خواهند گرفت البته کیفیت کاتد مس بازیافتی به نوع ماده اولیه قراضه ها بستگی خواهد داشت. کاتد مس به منظور تولید شمش مس نیز مورد استفاده قرار می گیرند، این شمش ها به صورت تخت و مخروطی یا استوانه ای می باشند.
تولیدکنندگان کاتد مس
در دنیا کشورهای شیلی، پرو، چین، کنگو، آمریکا، استرالیا، روسیه، زامبیا، مکزیک و قزاقستان رتبه های اول تا دهم تولید مس در دنیا را دارند. در ایران نیز به دلیل وجود معادن معدنی فراوان تولید مس اهمیت بالایی دارد. شرکت هایی چون شرکت ملی مس ایران، مس طارم، بابک مس ایرانیان، صنایع مس شهید باهنر، صنایع مس قائم، مجتمع مس سونگون از جمله بزرگ ترین تولید کنندگان کاتد مس کشور می باشند.
برای بررسی قیمت و خرید کاتد مس وارد لینک روبرو شوید – قیمت کاتد مس
